“Vroeger werden paardengebitten ook nooit behandeld!”
Tandheelkunde paard
Krijgt u dat ook wel eens te horen? Het klopt wel, vroeger werd dat niet gedaan. Maar vroeger aten paarden vooral grofstengelig ruwvoer en geen kuil en brok. En vroeger werden de paarden ook maar een jaar of 12 à 13, tegenwoordig worden paarden makkelijk 25 jaar oud en pony’s nog veel ouder!
Om te zorgen dat ze gezond zo oud kunnen worden, is tandheelkunde van groot belang. Niet alleen wanneer het paard klachten heeft, maar juist ook jaarlijks preventief.
Waarom?
Met een tandheelkundige behandeling zorgen we ervoor dat het gebit in balans is en blijft. Hierdoor kan het paard zo goed mogelijk gebruik maken van zijn gebit en heeft hij/zij geen klachten tijdens het eten, het rijden of mennen.
Afwijkingen aan het gebit veroorzaken pijnklachten. Paarden zijn heel goed in het verstoppen van pijn, dus dit zien is niet makkelijk.
Door afwijkingen aan het gebit kunnen veel problemen ontstaan, zoals vermageren, diarree, koliek, hoofdschudden en problemen met het rijden.
Verschijnselen?
Het herkennen van gebitsproblemen is niet altijd makkelijk.
Wat op kan vallen is dat het paard moeilijk eet. Het laat bijvoorbeeld steeds eten uit de mond vallen of maakt proppen. Proppen zijn lange rollen hooi, kuil of gras, die het paard uit de mond laat vallen tijdens het eten.
Andere zaken die op kunnen vallen zijn bijvoorbeeld dat het paard geen wortels of appels af wil bijten (pijn aan de voortanden) of dat u zwellingen aan de kaak ziet.
Bij vermageren van het paard zullen wij ook altijd het gebit beoordelen, maar ook bij diarree klachten of koliek kan een slecht gebit de oorzaak zijn.
Klachten bij het rijden kunnen heel duidelijk zijn of juist heel subtiel. Het niet fijn aannemen van het bit of niet fijn in de aanleuning zijn, kunnen veroorzaakt worden door afwijkingen aan het gebit, maar ook ernstigere problemen zoals staken en hoofdschudden kunnen als oorzaak een afwijkend gebit hebben.
Wanneer is het nodig?
Alle paarden, pony’s en ezels hebben tandheelkunde nodig.
De problemen die kunnen voor komen veranderen in de loop van het leven van een paard. Zo zal een jong paard meer problemen hebben met wisselen en een ouder paard eerder problemen hebben met losse kiezen of EOTRH. Paarden die bereden worden (zowel met bit als bitloos) kunnen problemen hebben tijdens het rijden. Kleinere pony’s zoals shetlanders, miniatuur en falabella’s kunnen door hun bouw specifieke klachten krijgen.
Gemiddeld genomen raden wij u aan om bij paarden vanaf de leeftijd van 2 jaar, jaarlijks het gebit te laten controleren.
Bij klachten of twijfel over klachten kan dit vaker nodig zijn.
Werkwijze
Het begint uiteraard met het maken van een afspraak bij één van onze paardenartsen.
Tandheelkundige behandelingen kunnen bij u thuis plaats vinden, mits er water en elektriciteit aanwezig is. Behandelingen kunnen ook op de praktijk plaatsvinden.
Ingewikkelde behandelingen, zoals het trekken van tanden en kiezen, doen we altijd op de praktijk.
Uitwendige inspectie
De behandeling begint met het bekijken van het hoofd van het paard. Uw paardenarts kijkt naar de kaken, de lymfeknopen, de sinussen, het kaakgewricht en de voortanden. Graag horen we van u of het paard problemen heeft met eten, bijvoorbeeld dat het propjes voer uit de mond laat vallen tijdens het eten, of dat u problemen heeft met rijden. Als u vragen heeft stel ze dan ook vooral, wij laten u graag iets zien of geven u uitleg.
Sedatie
De meeste paarden zullen voor de tandheelkundige behandeling licht gesedeerd worden, hierdoor kunnen wij goed en veilig ons werk doen met zo min mogelijk stress voor de patiënt.
Inwendige inspectie
Als de uitwendige inspectie klaar is, gaan we de binnenkant van de mond bekijken. Hiervoor wordt een mondsperder of speculum gebruikt. Zo kan het paard de mond tijdelijk niet sluiten waardoor wij goed en veilig de kiezen kunnen beoordelen. De mondsperder doet geen pijn, maar sommige paarden vinden het wel een beetje spannend. Zonder mondsperder is het niet mogelijk om de mond van het paard goed te beoordelen of te behandelen.
Soms kunnen we met alleen uitwendige en inwendige inspectie niet goed beoordelen wat het probleem is en zal er aanvullend onderzoek, zoals bijvoorbeeld röntgenfoto’s, nodig zijn.
Behandeling
Als er tijdens de inspectie afwijkingen gevonden worden aan de tanden, kiezen of andere structuren in de mond (denk dan aan het tandvlees, de tong of de lagen) worden deze meestal meteen behandeld. Behandeling kan bestaan uit het schoonmaken, vijlen of zelfs verwijderen van tanden en kiezen. Vijlen wordt regelmatig toegepast. Dit kan met een handvijl of met een elektrische vijl.
De laatste heeft onze voorkeur omdat je hiermee veel preciezer kunt werken.
Na de behandeling
Als we klaar zijn met de behandeling mag het paard even bijkomen van de sedatie. Hij/zij mag dan twee uur niet eten. Mocht er nog verdere behandeling nodig zijn, dan zal onze paardenarts dat met u overleggen. Soms is het verstandig om de voeding van het paard aan te passen, hierover geven wij u graag uitleg.