Hoefbevangenheid
Heeft u zich wel eens afgevraagd waarom dat ene paard of pony steeds weer hoefbevangen wordt en de anderen uit dezelfde kudde niet? Naar deze vraag is de laatste jaren veel onderzoek gedaan en steeds meer wordt duidelijk.
Het is niet alleen belangrijk om de hoefbevangenheid zelf te behandelen, maar juist ook de oorzaak: voorkomen is namelijk beter dan genezen!
Wat is hoefbevangenheid?
Hoefbevangenheid is een ontsteking van de lamellen (laminitis).
De lamellen zijn een kwetsbaar onderdeel van de ondervoet die ervoor zorgen dat de hoornschoen stevig aan het hoefbeen vastzit. Door verstoring in de doorbloeding kunnen de lamellen gaan ontsteken.
Bij zo’n ontsteking bestaat de kans dat de lamellen worden afgebroken en de hoornschoen loslaat. Hierdoor kan het hoefbeen ‘zakken’ en ‘kantelen’. In ernstige gevallen komt het hoefbeen door de zool naar buiten en moet de dierenarts het paard laten inslapen.
Verschijnselen
Acute hoefbevangenheid is zeer pijnlijk en kan zich uiten in het naar voren plaatsen van de benen, ‘trippelen’, heel voorzicht lopen (‘op eieren’), helemaal niet meer willen lopen of zelfs alleen nog maar willen liggen. De hoeven zijn warmer dan normaal en in de kootholte is het ‘kloppen’ van bloedvaten vaak goed te voelen. Ook is het pijnlijk als er op de hoeven wordt getikt of als er met een speciale tang in wordt geknepen.
In meer chronische gevallen herkent men de hoefbevangenheid aan de kenmerkende ringen op de hoefwand. Het paard is dan vaak minder of helemaal niet kreupel.
Bel de dierenarts!
Als een paard of pony aan de pijnlijke ernstige acute vorm van hoefbevangenheid lijdt, dient er direct actie te worden ondernomen.
De gevolgen kunnen groot kunnen zijn, is het consulteren van de dierenarts altijd noodzakelijk!
Een paar dingen kunt u alvast doen: loop niet met uw paard en zorg dat de voeten gekoeld worden. Paarden die hoefbevangen zijn willen de voeten graag ontlasten. Geef het paard daarom een plek waar hij kan liggen.
De dierenarts zal medicijnen geven die de pijn en ontsteking remmen en soms ook medicijnen die de doorbloeding stimuleren.
Bloedonderzoek
Bij hoefbevangenheid is het heel belangrijk om er samen met de dierenarts achter te komen wat de oorzaak is, zodat deze ook behandeld kan worden.
Een bloedonderzoek kan hierbij erg nuttig zijn. Ook wanneer uw paard geen acute aanval heeft, maar herhaaldelijk hoefbevangen is, kan bloedonderzoek extra informatie geven. Er bestaan namelijk twee aandoeningen die beide een oorzaak kunnen zijn voor het ontstaan van hoefbevangeheid; EMS en PPID.
Bespreek met uw dierenarts het testen op PPID en EMS en stel een behandeling in, zodat de kans op hoefbevangenheid kleiner wordt!
PPID
De afkorting PPID staat voor Pituitary Pars Intermedia Dysfunction. Dit is de aandoening die voorheen Cushing genoemd werd.
Zowel bij EMS als PPID is er een probleem in de hormoonhuishouding. Waar het bij EMS om insuline gaat, gaat het bij PPID om cortisol. Doordat het middendeel van de hypofyse (een deel van de hersenen) te hard werkt, raakt de aanmaak van cortisol (stresshormoon) ontregeld.
Symptomen
PPID komt met name voor bij paarden die ouder zijn dan 15 jaar. De vachtveranderingen, krullen en moeilijker door de rui komen, zijn de best gekende symptomen, maar niet alle paarden met PPID hebben dit. Bij 1 op de 3 patiënten met PPID zien we dit niet. Er zijn nog veel andere symptomen: hoefbevangenheid, slomer zijn, veel plassen en drinken, verandering in de verdeling van het lichaamsvet en terugkerende infecties.
Onderzoek en behandeling
De aandoening kan worden vastgesteld met een bloedtest. Wanneer PPID wordt vastgesteld kan er een behandeling gestart worden met pergolide. Deze medicatie kan de aandoening onder controle houden maar niet genezen. De medicatie dient dan ook levenslang te worden gegeven.
EMS
De afkorting EMS staat voor Equine Metabool Syndroom. Dit stukje over EMS staat niet voor niks onder ‘’hoefbevangenheid’’. Het is het belangrijkste gevolg van dit syndroom.
Wat vooral belangrijk is bij EMS is insuline intolerantie. De intolerantie houdt in dat een paard wel insuline aanmaakt maar er niet gevoelig voor is. De ongevoeligheid heeft tot gevolg dat het paard suikers uit de voeding niet goed kan opslaan.
Symptomen
Het zijn voornamelijk paarden en pony’s met overgewicht die EMS hebben. Maar niet allemaal! Het is daarom belangrijk om niet enkel op het gewicht af te gaan. Zeker als een paard/pony vaker te maken krijgt met hoefbevangenheid kan het nuttig zijn om hem/haar te laten testen op EMS.
Behandeling
Paarden en pony’s met EMS moeten op dieet. Het is belangrijk dat granen, groenten met veel suikers zoals wortels, fruit en snoepjes geschrapt worden. Verder is het van belang dat er goed gekeken wordt naar de hoeveelheid ruwvoer die hij/zij krijgt. Indien mogelijk moet het paard/de pony meer bewegen. Dit alles om de suikerhuishouding weer onder controle te krijgen.